06/08/2014 14:44:53 - 06/08/2014 14:44:53 - 69771 Okunma

İnternet, her geçen gün inanılmaz bir hızla gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri ile birlikte yaşamın içine daha fazla girmektedir. Dünya’da İnternet konusundaki hızlı gelişime ve büyümeye paralel olarak, ülkemizde de İnternetin kullanımının artışında büyük bir ivme olduğu gözlemlenmektedir. Neyin doğru neyin yanlış olduğu karıştırılan İnternet ortamında vatandaşlarımızın, özellikle de gençlerimiz ve çocuklarımızın, İnterneti ETKİN, GÜVENLİ ve DOĞRU kullanabilmelerine katkı sağlamak, İnternetin kullanım kalitesini yükseltmek, adaletin ve huzurun sağlanmasına etkin destek sağlamak için hizmet üretilmektedir.

Çocukların İnterneti güvenli kullanması konusunda bilinçlendirme faaliyetleri tüm dünyada yapılmaktadır. Bilinçlendirme faaliyetleri incelendiğinde bu faaliyetlerin daha çok İnternet ve medya üzerinden yürütüldüğü görülmektedir.

Bu yıl bu konuya biraz daha ağırlık verilmiş, dünya uygulamaları değerlendirilerek, çocukların bilinçlendirilmeleri amacıyla, önemli tavsiyeleri içeren bir rehber kitapçığın Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğrencilere ulaştırılması sağlanmıştır.

2. yılını dolduran faaliyetlerimizi şeffaf bir şekilde Sizlere aktarma aracı olarak gördüğümüz 2009 yılı İnternet Daire Başkanlığı faaliyetlerini kamuoyuna aracılığınızla takdim ediyoruz.

Görev alanımızı düzenleyen 04/05/2007 tarihli ve 5651 sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun" 23/05/2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 7258 sayılı “Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun” un 5728 sayılı yasayla değişik 5 nci maddesinde yer alan “…sabit ihtimalli veya müşterek bahis oynatanlar, oynanmasına yer veya imkan sağlayanlar …” hakkındaki düzenleme “Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (madde 228)” suçuna paralel İnternet ortamında gerçekleşmesi durumunda genel uygulamaya dahil edilmiştir.

İNTERNETİN BİLİNÇLİ KULLANIMINA SAĞLANAN KATKILAR

2009 Yılı Mayıs ayında İstanbul’da ITU’nun Dünya Telekomünikasyon ve Bilgi Toplumu Etkinlikleri kapsamında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından “Siber Uzayda Çocukların Korunması” temalı sempozyum düzenlenmiştir. Bu sempozyumda, İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda dünyada yapılan faaliyetler ile Türkiye’nin bu konularda yapabileceği uygulamalar, sivil toplum kuruluşları (STK) temsilcilerinin de katılımıyla tartışılmıştır. Sempozyumda, Çocukların Online Ortamlarda Korunması hususunda, kamu otoritelerinin öncülüğünde STK’ların ve sektör temsilciliklerinin bir arada çalışması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

2009 Yılı Haziran ayında Ulaştırma Bakanlığı İnternet Kurulu tarafından organize edilen geleneksel “İnternet Günleri” çerçevesinde, “İnternet ve Gençlik” konulu bir sempozyuma konuşmacı düzeyinde katılım sağlanmıştır. Bu sempozyumda gençlerle olumlu bir diyalog sağlanmış ve gençlerin İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda yapılacak etkinliklere açık oldukları görülmüştür.

İnternetin doğru kullanımı önemli fayda sağlarken yanlış kullanımı da olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. İnternet ve bilgisayarın doğru kullanımını sağlamak için ailelere, okullara, topluma ve devlete önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir. İnternetin sosyal yaşamı yoğun şekilde etkilemeye başlamasıyla pek çok ülkede, bu tür bilinçlendirme faaliyetleri İnternet üzerinden yapılırken Türkiye'de, ilköğretim çağındaki çocukların ve gençlerin internetten daha güvenli yararlanması amacıyla Ulaştırma Bakanlığı öncülüğünde, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesindeki Telekomünikasyon İletişim Başkanlığınca (TİB), "Güvenli İnternet Kullanımı İçin Tavsiyeler" adlı bir kitapçık hazırlanmış ve bu eğitim-öğretim yılı başında tüm ilköğretim okullarında dağıtılmıştır.

2009 Yılı Ekim ayında ise Avrupa Birliği bünyesinde yürütülmekte olan “Safer İnternet Programme” çerçevesinde 2004 Yılından bu yana düzenlenmekte olan Safer İnternet Forum’a katılım sağlanmıştır. Bu Forumda İnternetin güvenli kullanımı konusunun okullarda nasıl yaygınlaştırılabileceği detaylı olarak tartışılmıştır. Bu tartışma ve ülke sunumları sonucunda Türkiye’nin İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda okullarda yaptığı faaliyetlerin henüz yetersiz düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle Başkanlığımız İnternet Daire Başkanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında daha somut ve kurumsal bir işbirliğinin oluşturulması gerektiği anlaşılmıştır. Yine bu Forumda, Başkanlığımızca hazırlanan ve okullara dağıtılan “Güvenli İnternet Kullanımı İçin Tavsiyeler” kitapçığının tanıtımı yapılmıştır. Dünyada İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda faaliyet gösteren kurumların temsilcileriyle iletişim imkanı yakalanmış ve ülkemizdeki etkinliklere uluslararası katılımın sağlanması için bu kişilere öneriler sunulmuştur.

Ülkemizde İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda ilgili tüm kesimleri bilinçlendirmek amacıyla 2008 yılı Mayıs ayında yayın hayatına başlayan Güvenliweb adlı web sitesinin içerik ve tasarım zenginliğini artırmak için çalışmalar başlatılmış ve sitenin güncellenmiş yeni hali 2009 yılı sonuna kadar yayına konulacak duruma getirilmiştir. Böylelikle Güvenliweb sitesinin daha işlevsel olması sağlanmış olacaktır.

Güvenliweb sitesinin yeni halinde yer almak üzere, İnternet kafelerin denetiminde yeknesaklığı sağlamak ve etkin bir denetim sistemi kurulmasına yardımcı olmak amacıyla bir e-öğrenme modülü hazırlanmaktadır. Bu denetim modülünden mülki idare amirlikleri ve İnternet kafe yöneticilerinin yararlanmaları beklenmektedir.

Çocukların İnterneti bilinçli ve güvenli kullanımına odaklı, Güvenlicocuk adlı bir web sitesinin hazırlanması çalışmaları başlatılmış olup, söz konusu sitenin 3 ay içinde yayına hazır hale gelmesi beklenmektedir. Bu site için, 10 adet bilinçlendirme içerikli oyun tasarlanmış ve başlangıç olarak 5 oyunun yapımına başlanmıştır. Güvenliçocuk sitesi, dünyadaki örneklere uygun olarak sanal ortamda çocuklara yönelik güvenli platformlar oluşturulması amacına yöneliktir.

Başkanlığa iletilen ihbarların değerlendirilmesinde, ihbara konu İnternet adresinin büyük bir oranda iletişim bilgilerini mevzuata uygun şekilde girdiği görülmüştür. Bilgilerini tamamen giren İnternet adresinin yarıya yakın bir oranında site, bilgilerini kısmen girmişken, aynı oranda siteyle yurt dışı kaynaklı olduğu ve yurt içinde muhatabı bulunamadığı gerekçesiyle irtibat kurulamamıştır. Toplam ihbarların yüzde 18’lik bir dilimini oluşturan İnternet adresinde ise, ticari veya ekonomik amaç taşıdığına dair kesin bir emare tespit edilememiştir.

Başkanlığa iletilen bilgilendirme yükümlülüğü ihlallerinde, ağırlıklı olarak şahısların ihbar ettikleri görülmektedir. Bilhassa, ilgili İnternet adresi ile bir şekilde muhatap olmuş, mağdur olmuş kişilerin, bilgilendirme yükümlülüğü kapsamında Başkanlığa yönelmeleri, toplumun İnterneti haklarını bilerek kullanma hususunda ciddi bir aşama kaydettiği şeklinde değerlendirilebilir.

YER VE ERİŞİM SAĞLAYICILARA FAALİYET BELGESİ VERİLMESİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALARIMIZ

Dönem içerisinde; faaliyet belgesi almak için sistem üzerinde başvuruda bulunan, fakat evraklarını Başkanlığımıza göndermeyen başvuru sahiplerine elektronik posta aracılığıyla ulaşılarak evraklarını göndermeleri tebliğ edilerek başvuru evraklarının Başkanlığa ulaşması sağlanmıştır.

Faaliyet belgesi almak için başvuruda bulunan toplam 1535 tüzel kişi ve 1021 gerçek kişiye ait web sitesinin iletişim bilgileri kontrol edilerek eksiklikler tespit edilerek, tespit edilen eksikliklerin giderilmesine yönelik çalışma yapılmıştır.

Bu rehber kitapçığımız hem Avrupa Birliği ülkelerindeki rehber kitapçıklarla hem de ITU bünyesindeki COP (Child Online Productıon) inisiyatifi tarafından hazırlanan kitapçıklarla içerik ve yaklaşım olarak paralellik arz etmektedir.

İnternetin güvenli kullanımı ile ilgili ulusal ve uluslararası kaynaklar, araştırmalar ve inisiyatifler takip edilerek Güvenliweb sitesinin içeriğine konulmuştur. İnternetin güvenli kullanımı konusundaki gelişmelerin site üzerinden sektörle paylaşımı sağlanmıştır. Özellikle uluslararası alanda yapılmış anket ve araştırmalar, tercüme edilerek ülkemiz açısından değerlendirilmiştir. Ayrıca İnternetin güvenli kullanımı konusunda yabancı kaynaklarda yer alan haber ve gelişmeler takip edilerek siteye konulması sağlanmıştır.

Çocukların ve gençlerin İnternetin güvenli ve bilinçli kullanımı konusunda duyarlılıklarını artırmak amacıyla Güvenli İnternet Kullanımı İçin Tavsiyeler“ adlı bir kitapçık hazırlanmış ve 12 milyon adet basılarak 2009-2010 eğitim-öğretim yılının açılışında tüm ilköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlere dağıtılmıştır.

Rehber kitapçık temel yaklaşım olarak; yasaklama ya da önleme odaklı değil, çocukların İnterneti kullanma hak ve özgürlüklerine odaklı olarak hazırlanmıştır. Birçok kaynak taranıp, yurt dışı örneklerden de faydalanılarak titizlikle hazırlanan bu kitapçık ile çocukları ve gençleri İnternetin güvenli kullanımı konusunda bilgilendirmek ve bu anlamda onlara yol göstermek amaçlanmıştır.

Kitapçığın 6, 7 ve 8. sınıflara yönelik baskıları hem Türkçe hem de İngilizce olarak hazırlanmıştır. Bu baskılar ayrıca yurtdışında tanıtım amaçlı olarak kullanılmaktadır.

BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

5651 sayılı Yasanın “Bilgilendirme yükümlülüğü” başlıklı 3 üncü maddesi ve 30/11/2007 tarihli Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasına göre, ticari veya ekonomik amaçlı içerik sağlayıcıları, yer sağlayıcıları ve erişim sağlayıcıları tanıtıcı bilgilerini, kendilerine ait İnternet ortamında, kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında, doğru, eksiksiz ve güncel olarak bulundurmakla yükümlüdür.

5651 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde, İnternet ortamında yapılan yayındaki içerik dolayısıyla hakları ihlal edilen kişilere içeriğin yayından çıkarılmasını talep etme hakkı düzenlenmiştir. Burada hakkı ihlal edilen kimse, içeriğin çıkarılmasını talep ederken hazırladığı cevap metninin söz konusu İnternet sitesinde yayınlanmasını isteyebilir. Bu ancak, İnternet sitelerinde yer alan iletişim bilgileriyle mümkün olabilecektir. Buradaki iletişim bilgilerinden içerik sağlayıcıya ulaşılabilecektir. Kişi, içerik sağlayıcıya ulaşamadığı takdirde aynı taleple yer sağlayıcıya başvurmalıdır. Tanıtıcı bilgiye ilişkin düzenleme İnternet aktörleri ve içeriklerin muhataplarıyla irtibat kurulabilmesi noktasında önemli bir standardizasyon çalışması olup, güncel hayatta İnternet adreslerinde muhataba ulaşma sorununun giderilmesi yönüyle önemlidir. Dolayısıyla İnternet aktörlerinin mevzuatta ifade edildiği şekliyle iletişim bilgilerinin web sitesi sayfasında yer alması 9 uncu maddenin işletilmesi açısından da büyük önem arz etmektedir.

Tanıtıcı bilgi takibi işlemleri bahse konu mevzuat çerçevesinde Başkanlıkça yürütülmekte, muhataplara yönelik olarak ihtar prosedürü çerçevesinde bu eksiklikler giderilmeye çalışılmaktadır.

HUKUK: Bu başlık altında tasnif edilen elektronik postalar, erişimi engellenen sitelerle ilgili engelleme nedeni, engellemeye tepki, erişimin ne zaman kaldırılacağı gibi konular yanında, İnternet üzerinden kişilik haklarının ihlali, dolandırıcılık, müzik paylaşımı gibi muhtelif konularda hukuki bilgi ve yardım taleplerini kapsamaktadır.

İHBAR: Bu başlık altında tasnif edilen elektronik postalar, ilgili mevzuatta yer alan çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma, müstehcenlik, bahis ve Atatürk aleyhine işlenen suçlara ilişkin konulardaki ihbarlar yanında, müzik ve film paylaşımı, terör, kutsala hakaret, sunucu/site saldırısı, şifre hırsızlığı, vahşet ve şiddet, kişilik haklarını ihlal, arkadaşlık siteleri, korsan yazılım ve oyun siteleri şikâyet ve ihbarları konularını kapsamaktadır.

İLGİSİZ: Bu başlık altında tasnif edilen elektronik postalar, Başkanlığımızın görev alanına girmeyen konuları kapsamaktadır.

İNTERNET TOPLU KULLANIM SAĞLAYICILAR: Bu başlık altında tasnif edilen elektronik postalar, İnternet toplu kullanım sağlayıcılarına ilişkin İnternet toplu kullanım sağlayıcılarından ve mülki idare amirliklerinden gelen ilgili mevzuatın açıklanması ve uygulanmasına yönelik filtre programı kullanılması, IP loglarının tutulması, izin belgesi alınması, yükümlülükler, cezalar, kamera kaydı tutulması, oyun oynatılması gibi konuları kapsamaktadır.

YETKİLENDİRME: Bu başlık altında tasnif edilen elektronik postalar, yer ve erişim sağlayıcıların faaliyet belgesi almalarına ilişkin bilgi ve işlemlerle ilgili konular yanında, yer ve erişim sağlayıcıların mevzuattan kaynaklanan sorumluluklarına ilişkin konuları kapsamaktadır.

ERİŞİM ENGELLEME: 5651 sayılı Kanun kapsamında, re’sen veya Mahkeme kararıyla gerçekleştirilen erişim engellemelerle ilgili her türlü soru, bildirim veya iletilen mesajı kapsamaktadır.

İÇERİK FİLTRELEME YAZILIMI KAPSAMINDA GERÇEKLEŞEN İÇERİK VE ALAN ADI FİLTRELENMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER

5651 sayılı Yasanın 8 inci maddesinde belirtilen katalog suçlar kapsamına giren veya bu kapsama girmese de “suç” olarak düzenlenmiş olmalarına ve yine 5651 sayılı Yasa ve ilgili yönetmeliklerinde belirttiği şekliyle “…kötü alışkanlıkları teşvik eden ve 18 yaşından küçüklerin psikolojik ve fizyolojik gelişimine olumsuz etkisi olabilecek…” hususlar kapsamındaki içerikler “Ticarî amaçla internet toplu kullanım sağlayıcılar” nezdinde İnternet filtrelemesine konu olabilmekte ve böylece bu içeriklere veya bu içeriklere konu İnternet adreslerine erişim; özellikle İnternet kafeler başta olmak üzere diğer “Ticarî amaçla internet toplu kullanım sağlayıcılar” vasıtasıyla gerçekleşmekte olan erişimle sınırlı olarak Türkiye genelinde engellenmiş olmaktadır.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından oluşturulan Bilgi İhbar Merkezi’ne bildirilen tüm ihbarların dağılımı 22.10.2009 tarihi itibariyle aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.

Bilgi İhbar Merkezi’ne 5651 sayılı Kanun kapsamına giren suçlara ilişkin olarak yapılan ihbarların kategorik dağılımı aşağıdaki grafikte gösterilmektedir. Müstehcenlik, çocukların cinsel istismarı ve fuhuş gibi suçlar nedeniyle yapılan ihbarlar toplam ihbarların yaklaşık %80’ini oluşturmaktadır.

Müstehcenlik kapsamında gelen ihbarların diğer tüm suçlar kapsamındaki gerekli ihbar sayısının tek başına yaklaşık yarısına tekabül ettiği, en düşük ihbarın “Sağlık için tehlikeli madde temini” nin sahip olduğu görülmektedir.

İhbarlarda yoğunluğun Müstehcenlik, Fuhuş, Çocukların Cinsel İstismarı, Atatürk aleyhine işlenen suçlar ve kumar-bahis çerçevesinde gerçekleştiği gözlenmekte, bir dönem kamuoyunu ciddi anlamda meşgul etmiş; İntihara yönlendirme, Uyuşturucu / Uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma gibi suçlarda ihbar sayılarının oldukça düşük olduğu gözlemlenmektedir.

DİĞER ÇALIŞMALAR

OYUNLAR

Türkiye’de İnternet kullanımının son yıllardaki yükselen artışı ile paralel olarak online oyunların kullanımı da yaygınlaşmıştır. Bu oyunların neden olduğu iddia edilen bağımlılık, ebeveynler nezdinde ciddi endişe, şikayet ve tepkilere sebep olmuştur. Ebeveynlerin bu oyunların engellenmesi yönündeki talepleri 5651 sayılı yasanın getirmiş olduğu katalog suçlar sınırlaması nedeniyle yerine getirilememiş, “erişim engellemesi” tedbiri uygulanması mümkün olmamıştır.

Bu tür oyunların “İnternet ortamında oynananları” yönüyle yürürlükteki mevzuat çerçevesinde, ticari amaçla İnternet toplu kullanım sağlayıcılarla (İnternet salonu vb.) sınırlı olarak filtrelemeye tabi tutulması mümkündür. Ancak bu oyunların 18 yaşından küçüklerin psikolojik ve fizyolojik gelişimine olumsuz etkilerini araştıracak derecelendirme/sınıflandırma organizasyonunun (uluslararası uygulamalarda örneklerine rastlanan; ABD’deki ESRB ve Avrupa’daki PEGI gibi) bulunmaması nedeniyle, mevzuatın uygulama kabiliyeti eksik kalmaktadır.

Bilgisayar oyunlarının sınıflandırılmasını yapacak bir organizasyonun, ilgili ve ek mevzuatlar temelinde oluşturulmasının zorunlu olduğu değerlendirilmektedir.

INHOPE

2008 yılında Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı Bilgi ve İhbar Merkezinin INHOPE (İnternet İhbar Merkezleri Birliği) üyeliği için girişimlerde bulunulmuş, Türk mevzuatı gereği Uluslararası bir kuruluşa üyelik için gerekli olan Bakanlar Kurulu Kararının alınması gerektiğinden, konu, Bakanlığımız Uluslar arası İlişkiler Dairesi Başkanlığı, BTK Uluslararası İlişkiler ve AB ile Koordinasyon Daire Başkanlığı ile koordineli olarak takip edilmektedir.

TEMİZ İNTERNET

İnternette temiz içeriği sağlamak ve suça konu içeriklerden arındırmak amacıyla toplam 2.592 içerikle ilgili olarak uyarılan İnternet sitelerinin yer veya içerik sağlayıcılarıyla yazışma yapılmış bu uygulamalar ile İnternet adreslerinin söz konusu içeriklerden dolayı tamamen engellenmesi sakıncası giderilmeye çalışılmıştır. Bununla ilgili olarak birçok İnternet sitesi uyarılarak uygun olmayan içeriğin siteden kaldırılmıştır.

internet faaliyet rapor